Acid béo mạch ngắn (SCFAs) là gì? Và những lợi ích trên tiêu hóa

Nhóm vi khuẩn đường tiêu hóa hỗ trợ sức khỏe theo nhiều cách khác nhau. Một trong những lợi ích của chúng mà chúng tôi đề cập trong bài viết này là việc sản xuất ra các nhóm acid béo mạch ngắn (SCFAs – short chain fatty acids). Các nghiên cứu gần đây khẳng định những lợi ích của SCFAs là vô cùng quan trọng giúp cơ thể khỏe mạnh và ngăn ngừa nhiều bệnh tật.

Acid béo mạch ngắn (SCFAs) là gì?

Acid béo mạch ngắn hay còn được gọi là acid béo chuỗi ngắn là loại acid béo mà mạch của nó có ít hơn 6 carbon. Chúng được tạo ra bởi nhóm vi khuẩn lành tính đường tiêu hóa sau khi lên men chất xơ.

Có 3 loại acid béo mạch ngắn được nhóm vi khuẩn sản xuất chính là:

-      Acetate

-      Butyrate

-      Propionate

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra SCFAs đóng một vai trò quan trọng trong sức khỏe và phòng chống bệnh tật. SCFAs được các tế bào trong ruột sử dụng làm năng lượng, giảm viêm, hấp thụ khoáng chất, hỗ trợ trao đổi chất và nhiều lợi ích sức khỏe khác. 

Xem thêm: Làm thế nào để tăng sản xuất acid béo mạch ngắn

Lợi ích trên tiêu hóa của SCFAs

Viêm ruột mạn tính (IBD)

Bệnh viêm ruột mạn tính (IBD Inflammatory bowel disease) có liên quan đến các phản ứng miễn dịch quá mức trong ruột, chúng có liên quan đến hệ vi sinh vật đường tiêu hóa. Đặc trưng bởi các triệu chứng đau quặn bụng và đại tiện thường xuyên. Hai dạng IBD phổ biến nhất là bệnh Crohn và viêm loét đại tràng mạn tính.

Acid béo mạch ngắn, đặc biệt là butyrate có thể giúp giảm tình trạng viêm ruột, hỗ trợ các tế bào niêm mạc khỏe mạch, ngăn chặn các phản ứng viêm kéo dài có khả năng hình thành các vết loét, thúc đẩy và giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột.

Các nhà khoa học cho rằng sự mất cân bằng vi khuẩn đường tiêu hóa trong thời gian dài làm tăng nguy cơ phát triển bện IBD. Do vậy SCFAs có thể hỗ trợ ngăn ngừa IBD tái phát.

Tiêu chảy

SCFAs có thể giúp ngăn ngừa và làm dịu các triệu chứng khó chịu hay gặp trên đường tiêu hóa như tiêu chảy. Một nghiên cứu năm 2014 ghi nhận sự cải thiện tình trạng tiêu chảy do ngộ độc thực phẩm khi sử dụng hỗn hợp natri butyrate và acid béo mạch ngắn.

Ung thư ruột kết

Những thay đổi trong hệ vi sinh vật đường ruột có liên quan đến việc tăng nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng. SCFAs có thể làm giảm nguy cơ ung thư ruột kết và cải thiện tỷ lệ sống sót bằng cách ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư và thúc đẩy sự tự chết của tế bào ung thư. 

Một số lợi ích khác của SCFAs

Đường máu

SCFAs có thể điều chỉnh mức mức đường huyết bằng cách điều chỉnh hormon ảnh hưởng tới đường máu và giảm nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường. Cụ thể Acid béo mạch ngắn Propionate có liên quan đến các tế bào beta trong tuyến tụy và giúp giải phóng hormin insulin.

Năm 2019, một nghiên cứu được công bố ghi nhận tác động của SCFAs đến glucagon-like peptide 1 (GLP-1) có liên quan đến sản xuất hormone insulin và glucagon, giúp giảm đường máu.

Kiểm soát cân nặng

Acid béo mạch ngắn Acetate có thể hỗ trợ giảm câm và duy trì mức cân nặng. Thật vật, các nghiên cứu chỉ ra rằng chúng có thể điều chỉnh hormone (như GLP-1), tăng cường trao đổi chất và giảm cảm giác thèm ăn. Tuy nhiên nghiên cứu này mới chỉ được thực hiện trên động vật, cần thêm bằng chứng mới có thể khẳng định được những lợi ích này của acid béo mạch ngắn.

Sức khỏe tim mạch

Một chế độ ăn nhiều chất xơ có liên quan tới tăng cường sức khỏe tim mạch chung bằng cách giảm mỡ máu, đặc biệt là cholesterol xấu, giảm huyết áp và viêm mãn tính. Người ta cũng tin rằng việc chuyển đổi chất xơ thành SCFAs giúp hỗ trợ sức khỏe tim mạch. 

Những thắc mắc về Acid béo mạch ngắn

Làm thế nào để tăng SCFAs

Cách tăng SCFAs trong cơ thể chỉ thông qua chế độ ăn giàu chất xơ bao gồm: chất xơ hòa tan, chất xơ không hòa tan, tinh bột kháng hoặc các nhóm chất không hòa tan khác như Polysaccharide mạch lớn. Các nhóm chất này thường có rất nhiều trong nhiều loại rau xanh, của quả, nấm, ngũ cốc nguyên hạt…

Phân biệt acid béo mạch ngắn, mạch dài, mạch trung bình

Sự khác nhau đó là phụ thuộc vào độ dài mạch carbon: với acid béo mạch ngắn mạch carbon dưới 6; acid béo mạch trung bình thì chuỗi carbon từ 6-12; acid béo mạch dài thì mạch carbon từ 13-21.

Độ dài của mạch carbon ảnh hưởng tới khả năng hấp thu và tác dụng của chúng với sức khỏe.

Acid béo mạch ngắn có giúp giảm viêm hiệu quả không?

Acid mạch ngắn bảo vệ niêm mạch ruột, ngăn chặn các phản ứng viêm diễn ra bằng cách ngăn chặn các vi khuẩn gây bệnh tăng sinh, ngăn chúng tiết ra chất độc kích hoạt phản ứng viêm tại chỗ, ngăn chặn khả năng bám và vượt qua niêm mạc gây viêm.

Tham khảo: Healthline

Thông tin chi tiết vui lòng liên hệ:

Công ty TNHH Dược Phẩm Nasol Quốc Tế

Hotline: 0387 368 760

Email: info@nasol.com.vn      Web: nasol.com.vn